Sau thời đại dịch COVID-19, hiệu sách chuyển đổi như thế nào để phá vỡ bế tắc

Mới đây, cửa hàng Đôn Nam của Hiệu sách Thành Phẩm đi cùng người dân Đài Bắc 31 năm đã chính thức đóng cửa do hết hạn thuê cửa hàng, cùng ngày, có hàng chục nghìn độc giả đi vào để tạm biệt với hiệu sách thắp sáng 2giờ này, mấy tháng đầu năm 2020, hiệu sách buộc phải đóng cửa không phải ngoại lệ.

“Huy động vốn để tiếp tục phát triển”, “tiêu thụ sách qua chuyển phát nhanh”, “hỗ trợ phục hồi hiệu sách”, tình hình dịch bệnh lần này khiến một số hiệu sách chưa đủ lớn mạnh chống lại rủi ro đã rơi vào khủng hoảng kinh doanh. Sau khi tình hình dịch bệnh trong nước Trung Quốc bước vào phòng chống bình thường hóa, hiệu sách nên chuyển đổi như thế nào để phá vỡ bế tắc?

Hiệu sách vừa phải “đẹp mắt”, vừa phải có “tâm hồn”

Rất nhiều hiệu sách nổi tiếng trên mạng với trang trí nội thất tốt, có thể nói “rất đẹp mắt”, thu hút giới trẻ đến thăm và chụp ảnh. Trong khi đó, một số hiệu sách chỉ đẹp mắt về “bề ngoài”, “chất lượng sách không cao”, “tỷ lệ sách trưng bày rất ít”, “sách bán nguyên giá và không giảm giá”, những hiệu sách nổi tiếng trên mạng này, khó có thể khiến độc giả có ý muốn mua sách.

Điều thực sự khiến người tiêu dùng bỏ tiền là nội hàm của hiệu sách, cũng là giá trị cung cấp cho người tiêu dùng. Về giá trị này, ông Trình Tam Quốc, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Xuất bản Bách Đạo Tân từng giải thích tại Hội nghị Hiệu sách Trung Quốc 2019 cho biết: Hiệu sách nên tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng, tiết kiệm thời gian cho người tiêu dùng, để người tiêu dùng cảm thấy vui vẻ. Tóm lại, có ý nghĩa đối với người tiêu dùng, và khiến họ sẵn sàng bỏ tiền.

Giáo sư Vương Quốc Vĩ của Khoa Quản lý ngành Văn hóa Học viện Nhân văn Đại học Đồng Tế cho biết, hiện nay, rất nhiều hiệu sách đều theo đuổi cảnh quan nội thất sang trọng, cảnh quan này thật sự khiến mọi người cảm thấy mới mẻ, nhưng chỉ có cảnh quan thì khó có thể tiếp tục kinh doanh, sở thích thẩm mỹ của mọi người không ngừng thay đổi, sức cạnh tranh nội tại đích thực là tính chủ thể của hiệu sách, nhìn nhận chuyên môn đối với bản thân mình cũng như năng lực tạo nên giá trị bằng tri thức chuyên môn, đó mới là những thứ hạt nhân nhất mà sản phẩm, dịch vụ của hiệu sách có thể dựa vào, cũng là sự tồn tại vượt chủ nghĩa hình thức.

“Những năm qua, dưới sự hỗ trợ của Chính phủ, tài trợ thương mại, hiệu sách đã thực hiện phát triển lớn, nhưng hiện tượng tương đồng nghiêm trọng, không gian, vị trí của các hiệu sách giống nhau, cá tính không nổi bật”. Giáo sư Vương Quốc Vĩ cho biết, ngoài thị trường điều phối ra, các ban ngành chủ quản có thể khuyến khích cạnh tranh bất đồng, để xuất hiện càng nhiều hiệu sách cá tính như hiệu sách âm nhạc, hiệu sách cổ điển, hiệu sách nghệ thuật v.v.

Phá vỡ giới hạn kinh doanh vốn có

Dịch bệnh lần này đã mang lại một “môn học lựa chọn” trên mạng cho các hiệu sách, cũng là “môn học bắt buộc” của các hiệu sách trong khi tìm kiếm phát triển kinh doanh lâu dài.

Giáo sư Trương Tường, Học viện Quảng cáo Đại học Truyền thông Trung Quốc cho biết, ưu thế của hiệu sách là cảm giác thể nghiệm thực tế, thể nghiệm này đóng vai trò đi vào lòng người, nhưng “giữ vững” hiệu sách thực không phải lối thoát, dưới sự thúc đẩy của công nghệ, hiệu sách thực và hiệu sách trên mạng đang từng bước hòa nhập.

Giáo sư Trương Tường cho biết: “Sau này, hiệu sách thực thể có nhiều khả năng sẽ trở thành điểm thể nghiệm. Giới hạn giữa hiệu sách thực thể và hiệu sách trên mạng đang phai mờ, mọi người đều có thể bán sách trên mặt bằng, điều này quyết định bởi ai sẽ bạn chạy hơn.”

Điều then chốt trong đó là cung cấp một lý do để mọi người đi vào hiệu sách, lý do ngoài mua sách. Định hướng tốt nhất đương nhiên là kinh tế thể nghiệm, thu hút khách hàng dựa vào cảnh dựng, qua đó thúc đẩy tiêu dùng văn hóa. Ngoài tiêu thụ sách, hiệu sách còn là một không gian văn hóa công chúng, thông qua tổ chức các hoạt động văn hóa, cung cấp sản phẩm tiêu dùng văn hóa giải trí, giá trị nội tại của hiệu sách mới có thể phát huy đầy đủ. Ví dụ, thông qua tổ chức hoạt động cha mẹ đọc sách cùng con trẻ, tác giả ký tên bán sách, ngày hội đọc sách v.v, ở đây, mọi người có được cảm giác tập thể và được chấp nhận, cũng có được cảm giác trốn tránh và thoải mái từ đô thị nhịp bước nhanh chóng, có nguồn khách, việc kiếm tiền đương nhiên sẽ không khó. Không phải kiếm tiền từ bán sách, mà là kiếm tiền từ tiêu thụ cà phê, cơm hộp và các sản phẩm văn hóa.

Sau khi bùng phát dịch bệnh, các hiệu sách đồng loạt triển khai tự cứu trên mạng, Hiệu sách Độc giả đưa ra hoạt động mua sách và sản phẩm văn hóa với giá cực rẻ, Không gian Đơn Hướng mỗi tuần đưa ra 3-4 lần trực tiếp bán hàng trên mạng, và chương trình hóa việc trực tiếp bán hàng trên mạng. Ông Vũ Diên Bình, người cộng tác quản lý Không gian Đơn Hướng cho biết, xét về số lượt xem và doanh thu, nghiệp vụ trên mạng hiện nay đang trong giai đoạn tăng lên.

Khác với các hiệu sách “có hiệu sách thực thể trước, phát triển dịch vụ trên mạng sau”，Phàn Đăng đọc sách tích lũy trước nhiều fan trên mạng, sau đó đưa ra Hiệu sách Phàn Đăng theo khái niệm “bán lẻ mới”, “tổng hợp nhiều ngành nghề”.

Ông Ngô Ninh, người thành lập Hiệu sách Phàn Đăng cho biết, hiệu sách áp dụng mô hình “học trên mạng+học và sử dụng trong cảnh dựng thực tế”, dốc sức cung cấp càng nhiều nội dung chất lượng cao cho khách hàng. Hiện nay, các hiệu sách trên mạng như trang web dangdang, Thập Điểm đọc sách và nhà thương mại cung cấp dịch vụ kiến thức cũng mở rộng dịch vụ sang hiệu sách thực, có thể sẽ mang lại càng nhiều đổi thay cho ngành hiệu sách thực.

“Kinh doanh sách là ngành nghề có lãi ít, mặc dù sách tiêu thụ khá như thế nào, không gian lãi vẫn nhỏ, triển khai kinh doanh tổng hợp có thể mang lại càng nhiều nguồn thu cho các hiệu sách thực thể”. Ông Vương Quốc Vĩ cho biết, hiệu sách thực thể không những nên mở rộng phát triển trên mạng, mà còn có thể mở rộng thêm về phạm vi kinh doanh. Hiệu sách Thành Phẩm từng đưa ra hoạt động “mua sách tặng rau”, Không gian Đơn Hướng đưa ra lịch để bàn thương hiệu một chiều, Hiệu sách Phàn Đăng tổng hợp nhiều không gian văn hóa, khái niệm kinh doanh tổng hợp đang được tích cực thực tiễn.

Để thương hiệu đi vào lòng người

Hiện nay, hoạt động tiếp thị vượt ngành nghề của các thương hiệu thường hay mang lại bất ngờ cho người tiêu dùng, cách chơi đầy ý tưởng sáng tạo thường vượt ngành nghề, vừa quảng bá IP thương hiệu, vừa tạo ra cộng hưởng tinh thần với độc giả. Hòa nhập vào cuộc sống của đôc giả, thương hiệu sẽ có cơ sở trụ vững và phát triển.

“Hiện nay, tiếp thị IP rất thời thượng, nhưng, điều quan trọng là tiếp thị phải dựa vào hiện vật, cho dù IP có thể thể hiện đa dạng hóa, cuối cùng vẫn phải dựa vào nội dung thực tế có cá tính, tức là giá trị hạt nhân của thương hiệu”. Ông Trương Tường cho biết, IP không phải đơn thuần thương mại hóa, cũng liên quan xã hội và văn hóa, dựa vào đó, IP mới được người tiêu dùng yêu thích, và hình thành tầm ảnh hưởng của mình. Ông cho biết, cách xây dựng IP của Disney đáng để tham khảo, mọi người đều có thể tìm được điểm thích của minh từ đó, mang lại hiệu quả danh tiếng rất tốt.

IP của Hiệu sách độc giả chính là dựa vào khái niệm giá trị đã xây dựng mấy chục năm của tạp chí “Độc giả”, ông Thái Chí Văn, người phụ trách Hiệu sách độc giả cho biết, Hiệu sách độc sách dốc sức tạo ra một “Độc giả” có thể “đi vào”, về thiết kế của hiệu sách, cũng đưa vào yếu tố của “Độc giả”, đây là sự phát triển và thể hiện tốt đối với bản thân IP.

Trong thời đại mạng in-tơ-nét, tiếp thị trên mạng có năng lực quảng bá tương đối mạnh. Ông Vương Quốc Vĩ cho biết, hiệu sách thực thể nên là nơi diễn ra sự kiện văn hóa, thông qua tiếp thị và quảng bá kiến thức, để hiệu ứng nơi diễn ra sự kiện mang tính kiến thức lan truyền trên mạng, đạt hiệu quả song song tuyên truyền kiến thức và quảng bá thương hiệu.

“Khủng hoảng và cơ hội cùng tồn tại.” Ông Ngô Ninh cho biết, mặc dù chịu tác đông của dịch bệnh, nhưng Hiệu sách Phàn Đăng vẫn sẽ dựa vào các sản phẩm kiến thức trên mạng, thông qua khai thác nội dung kinh điển, xây dựng lại nơi học tập thực tế. Ông Vũ Diên Bình cũng thẳng thắn rằng, việc tiếp tục đi đường cũ có thể không lạc quan, Không gian Đơn Hướng sẽ luôn tích cực theo đuổi đổi mới, ứng phó xu thế nhất thể hóa hiệu sách thực thể và trên mạng.