Nhà máy đốt rác phát điện Cần Thơ: Hình mẫu hợp tác bảo vệ môi trường trong khu vực

Tại một quầy bán nước trái cây nhỏ nơi huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ (Việt Nam), người phụ nữ 60 tuổi thành thục chặt từng trái dừa phục vụ khách. Gần 12 giờ trưa là thời điểm quầy hàng của bà Lê Ngọc Tuyết ở ấp Trường Thọ, xã Trường Xuân nhộn nhịp nhất trong ngày, vì đây là lúc các lao động từ nhà máy xử lý rác gần đó tan ca làm buổi sáng, đang trên đường về nhà nghỉ ngơi. Dừng xe tại quầy hàng của bà Tuyết, những người công nhân gọi một trái dừa tươi hoặc một ly nước ép rồi vui vẻ tán gẫu, cảm giác như hết thảy mỏi mệt đều cứ vậy mà tan biến.

Bà Lê Ngọc Tuyết chặt dừa phục vụ khách

Ít ai có thể nghĩ rằng nhịp sống thong thả ấy lại diễn ra ngay cạnh một nhà máy xử lý rác thải - Nhà máy đốt rác sinh hoạt phát điện Cần Thơ - do công ty TNHH Năng lượng Môi trường EB (thuộc tập đoàn Everbright Environment - Trung Quốc) xây dựng. Dự án đi vào vận hành cuối năm 2018 với diện tích 5,3 ha và tổng số vốn đầu tư 47 triệu đô la Mỹ. Đây cũng là dự án đốt rác phát điện đầu tiên có mặt tại thị trường Việt Nam.

Gia đình bà Lê Ngọc Tuyết đã sinh sống ở đây nhiều năm trước khi nhà máy đốt rác đi vào hoạt động. Những ngày đầu nghe tin về dự án, bà Tuyết cũng như biết bao người dân xung quanh đều lo lắng không yên. Bà sợ rằng mùi hôi từ rác sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống và việc buôn bán của mình, quầy hàng nước trái cây sẽ không có khách. Gia đình thậm chí đã tính đến phương án phải chuyển nhà đi xa và bắt đầu lại cuộc sống.

“Nhưng hiện giờ chúng tôi cảm thấy rất tốt, không hề có tiếng ồn hay mùi hôi từ nhà máy. Rác thải sinh hoạt của người dân được thu gom, phân loại theo quy trình, sau đó được đưa tới nhà máy xử lý hết sức sạch sẽ, hoàn toàn không gây bất kỳ ảnh hưởng xấu nào tới khu vực xung quanh,” bà Tuyết nói. Bà còn rất phấn khởi vì từ khi nhà máy đi vào hoạt động, quầy nước trái cây của bà đã đông khách hơn. Lao động tập trung nhiều tại đây giúp thu nhập của các hộ kinh doanh nhỏ như gia đình bà cũng được cải thiện.

Một góc khuôn viên Nhà máy đốt rác sinh hoạt phát điện Cần Thơ

Cần Thơ, cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 160 km, là một trong năm thành phố trực thuộc trung ương của Việt Nam với dân số trên 1,2 triệu người. Những năm trước, tình trạng rác sinh hoạt tập kết lộ thiên đã dẫn đến nhiều tác động xấu đến đời sống và chất lượng môi trường tại các khu dân cư tập trung. Năm 2016, chính quyền thành phố tổ chức đấu thầu và lựa chọn nhà đầu tư xây dựng dự án nhà máy xử lý rác sinh hoạt. Vượt qua các vòng thử thách năng lực, Everbright Environment đã được lựa chọn nhờ công nghệ xử lý đốt rác thải thu hồi năng lượng và sản phẩm tiên tiến hiện đại.

Trao đổi với Đài Đài Phát thanh – Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CMG), ông Từ Cát Khôn, Phó giám đốc dự án Nhà máy đốt rác sinh hoạt phát điện Cần Thơ cho biết: Kể từ khi triển khai xây dựng, vận hành đến nay, nhà máy đều được duy trì hoạt động an toàn, ổn định và hiệu quả. Quy trình tuần hoàn xử lý một nguyên liệu đầu vào và bốn sản phẩm đầu ra (khí thải, nước rỉ rác, tro xỉ đáy lò và tro bay) được kiểm soát chặt chẽ, đáp ứng tất cả các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam. Đặc biệt, nước rỉ rác được xử lý theo công nghệ hiện đại khép kín, sau đó được tái sử dụng hoàn toàn không xả thải ra môi trường, tro xỉ đáy lò được tận dụng làm vật liệu san lấp nền và làm gạch vỉa hè, trở thành những sản phẩm có ích.

Trung tâm điều khiển và quan sát tất cả các khâu xử lý rác, phát điện qua camera