MẶC TỬ—NGƯỜI SÁNG LẬP HỌC PHÁI MẶC GIA TRUNG QUỐC
Sảnh Hoa thân chào quý vị và các bạn đang theo dõi mục Hộp thư Thính Giả trên sóng và trực tuyến trên trang Đài phát thanh Quốc Tế Trung Quốc trong mỗi buổi phát đầu tiên vào tối thứ Hai hằng tuần. Chúc quý vị và các bạn an khang, cầu mong sinh hoạt tại một số tỉnh thành Việt Nam nhanh chóng dỡ bỏ phong tỏa giãn cách dịch COVID-19 để sinh hoạt đời sống của nhân dân nơi đó nhanh chóng trở lại bình thường, đặc biệt để các học sinh nhanh chóng tựu trường bước vào năm học mới.
Hiện nay, hầu hết các trường từ mẫu giáo đến đại học trên khắp các tỉnh thành Trung Quốc đều đã khai giảng năm học mới, giáo dục của Trung Quốc xưa nay đều coi trọng văn hóa truyền thống, thứ Năm tuần qua, 10/9, là Ngày Nhà giáo Trung Quốc, các học sinh đã bày tỏ tri ân của mình bằng nhiều hình thức nhưng theo một tôn chỉ là: Tôn sư trọng đạo, minh trí lập đức. Bất kể học sinh thuộc cấp bậc gì, trong sách giáo khoa lịch sử và ngữ văn đều có các bài hoặc nội dung về các nhà hiền triết cổ đại Trung Quốc.
Trong thời Xuân Thu Chiến Quốc trước triều đại nhà Tần, Trung Quốc xuất hiện 7 nhà tư tưởng vĩ đại sống, là những người có ảnh hưởng lâu dài xuyên suốt lịch sử Trung Hoa. 7 triết gia này là Khổng Tử, Mạnh Tử, Hàn Phi Tử, Trang Tử, Mặc Tử, Tuân Tử và Lão Tử.
Trong mục Hộp thư đêm nay, Sảnh Hoa xin giới thiệu với quý vị và các bạn:
MẶC TỬ—NGƯỜI SÁNG LẬP HỌC PHÁI MẶC GIA TRUNG QUỐC
Mặc Tử, tên Cù, là người nước Lỗ thời Chiến Quốc, hoặc còn nói ông là người nước Tống, ông sinh rồi mất vào khoảng năm 468—376 trước công nguyên, Mặc Tử là người sáng lập học phái Mặc Gia.
Mặc Tử sinh ra trong một gia đình nghèo, ông là người có học luôn gần gũi với những người lao động chân tay làm nghề thủ công. Cho nên ông có tác phong coi trọng cần cù tiết kiệm, lao thân khổ trí. Mặc Tử rất chú trọng thực tiễn, ông rất giỏi về các công việc chế tác, nghề thợ mộc của ông nổi tiếng thiên hạ. Về học thuật, ban đầu Mặc Tử chịu sự ảnh hưởng của Khổng Tử, song về sau Mặc Tử dần dần đi con đường trái ngược với Khổng Tử và Nho gia, ông đã thành lập học phái Mặc gia đối lập với Nho gia. Thế là hai trường phái Nho gia và Mặc gia thường xuyên tranh luận phản bác nhau, và rồi mở màn cho một quá trình Trăm nhà đua tiếng trong thời Xuân Thu Chiến Quốc.
Vào thời Chiến Quốc và đầu thời nhà Hán, Khổng Tử và Mặc Tử là hai vị hiền triết thường được mọi người tôn kính xưng là đại sư, hai vị đều có rất nhiều tín đồ và nhiều người tôn sùng bởi đạo đức và tài trí của họ, hai vị đều được người đời kính trọng và ngưỡng mộ. Xét từ học thuật và thái độ đối với cuộc sống, thì trường phái Khổng Tử và trường phái Mặc Tử có sự bất đồng rất lớn. Khổng Tử là người ủng hộ chế độ truyền thống, còn Mặc Tử lại là người theo đuổi trật tự xã hội mới; Khổng Tử không từ chối sống trong cảnh an nhàn hưởng thụ, coi thường lao động, nhưng Mặc Tử lại hết sức tiết kiệm cần cù, là người sành về lao động chân tay, không nề vất vả.