Giao lưu nhân dân - Sợi chỉ đỏ gắn kết quan hệ Việt - Trung
Ông Nguyễn Vinh Quang cũng cho rằng, trong 3 kênh ngoại giao đã nói, ngoại giao nhân dân là cũng mang đậm tính “sáng tạo” hơn. Vì đó là những giải pháp, những hoạt động do quần chúng nhân dân nghĩ ra, sáng tạo ra, không bị gò bó về quy mô, thời gian hay cách thức, không câu nệ về nghi lễ nhiều. Chỉ cần không đi ngược lại chủ trương chính sách của các nhà lãnh đạo là được.
Những năm gần đây, hoạt động ngoại giao nhân dân giữa 2 nước ngày càng nhộn nhịp hơn. Năm 1991, hai nước bình thường hoá quan hệ. Dưới sự lãnh đạo của 2 Đảng, 2 dân tộc chúng ta lan toả tinh thần “khép lại quá khứ, hướng tới tương lai”, hợp tác vì lợi ích của nhân dân 2 nước. Ngoại giao Đảng, ngoại giao Nhà nước tạo mọi điều kiện thúc đẩy ngoại giao nhân dân. Ngược lại, chính ngoại giao nhân dân giúp làm sâu sắc hơn 2 kênh ngoại giao trước đó. Bước vào thế kỷ 21, quan hệ Việt -Trung được lãnh đạo 2 phía định hướng chỉ đạo theo phương châm 16 chữ “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai”, với tinh thần 4 tốt “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”. Đó là định hướng và là mục tiêu phấn đấu của cả hai bên, chưa tốt thì phải phấn đấu làm cho tốt, các hoạt động ngoại giao nhân dân cũng đều hướng tới các mục tiêu này. Đến năm 2008, lãnh đạo hai bên nhất trí xác lập khuôn khổ quan hệ Việt Nam-Trung Quốc là Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Đó là điều kiện để ngoại giao nhân dân phát triển, để người dân 2 nước sáng tạo trong các hoạt động giao lưu.
Mấy chục năm gần đây, có rất nhiều hoạt động giao lưu nhân dân hiệu quả được tổ chức đều đặn. Một ví dụ nổi bật đó là Diễn đàn Nhân dân Việt - Trung thường niên do Hội hữu nghị 2 phía đứng ra chủ trì. Đến nay, diễn đàn đã tổ chức được 11 lần, dự kiến năm nay sẽ diễn ra lần thứ 12 tại Trung Quốc.
Các địa phương, các tổ chức khác cũng có rất nhiều hoạt động giao lưu ý nghĩa như giữa nhân dân các tỉnh biên giới, giữa quân đội hai nước, giữa thanh niên hai nước... Ông Nguyễn Vinh Quang chia sẻ, ông ấn tượng nhất với hoạt động giao lưu nhân dân biên giới kết hợp với “Du lịch đỏ - theo dấu chân Bác Hồ”tại Quảng Tây năm 2015 nhân dịp 125 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 65 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc. Quảng Tây là địa bàn hoạt động rất lâu năm của Bác Hồ, là nơi Bác đã đưa ra rất nhiều quyết định quan trọng cho cách mạng Việt Nam. Cũng ở đó Người đã sống và gắn bó với nhân dân Trung Quốc, được người dân Quảng Tây yêu thương, giúp đỡ. Rất nhiều cơ sở đã được chính quyền Quảng Tây lập nên và bảo tồn nguyên vẹn để tưởng niệm nhà lãnh đạo Việt Nam, cũng là lưu giữ những dấu ấn lịch sử quan hệ hai Đảng, giới thiệu cho khách du lịch trong ngoài nước tham quan. Ông Nguyễn Vinh Quang cho rằng, các thế hệ chúng ta sau này nên tổ chức những hoạt động như vậy cho những ai muốn tìm hiểu về quan hệ Việt – Trung trong lịch sử, về đóng góp của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong mối quan hệ hữu nghị lâu đời giữa 2 Đảng, 2 nước.
Sau khi Trung Quốc ưu hoá các biện pháp phòng dịch, hoạt động ngoại giao nhân dân Việt – Trung đang dần được phục hồi. Các cơ quan 2 phía như Mặt trận Tổ quốc Việt nam với Chính hiệp Trung Quốc, Hội Hữu nghị, Đoàn thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ… đang nỗ lực để khởi động lại nhiều chương trình phải tạm ngừng suốt 2 năm qua vì đại dịch COVID-19.